Projekt finansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki OPUS 21Leksykon wyrazów orientalnych w języku starogreckim

Biało-czerwona flaga i godło Polski

Kierownik projektu: prof. UAM dr hab. Rafał Rosół

Nr projektu: 2020/39/B/HS2/00934

Kwota finansowania: 388 875 PLN

Okres realizacji: 2021-2025


Balsam, guma, heban, kmin, mirra, pistacja, ryż, sezam – wszystkie te wyrazy mają swe źródła w języku starogreckim. Ich historia jest jednak znacznie dłuższa i bardziej skomplikowana. Grecy bowiem zapożyczyli je – wraz z wieloma innymi wyrazami – z języków orientalnych.

Właśnie temu zagadnieniu poświęcony jest projekt. Będzie się on skupiał na wyrazach pospolitych, jakie Grecy przejęli z języków używanych na Wschodzie (mówiąc ogólnie, w Azji, a także w Egipcie, europejskiej części Scytii i w regionie Kaukazu). Projekt będzie także uwzględniał wyrazy orientalne, przytaczane przez autorów greckich takich, jak Herodot, Plutarch i wielu innych (włączając również antyczne i wczesnobizantyńskie leksykony). Badany materiał pochodził będzie z dwóch tysiącleci historii języka greckiego, tzn. od okresu mykeńskiego aż do VI w. n.e.

Głównym celem projektu jest stworzenie internetowego leksykonu, który będzie zawierać zapożyczenia i glosy pochodzące z języków semickich, irańskich, indyjskich, anatolijskich, egipskiego i innych języków orientalnych. Będzie on także obejmował słownictwo nieposiadające bliżej określonego orientalnego źródła (w szczególności tak zwane zapożyczenia wędrowne). W sumie leksykon będzie zawierał około 1000 haseł. Oprócz leksykonu projekt skupia się na studiach przypadku poświęconych wybranym greckim wyrazom orientalnej proweniencji. Istnieje bowiem wiele słów o prawdopodobnym pochodzeniu wschodnim, które wymagają szczegółowych badań i są warte wnikliwego przedyskutowania. Cały projekt stanie się ważnym uzupełnieniem wiedzy na temat etymologii języka greckiego i obecności wyrazów orientalnych w greckich źródłach.